آیین ­نامه و شرایط ارزیابی شرکت­ها و موسسات دانش ­بنیان

 

دانش ­بنیان به معنای ارائه و استفاده از دانش و تحقیقات به منظور حل مسائل و ارتقای علمی و فناورانه است. در این رویکرد، دانشمندان، محققان و کارآفرینان با استفاده از دانش و تحقیقات خود، سعی می‌کنند تا به راه­ حل‌های نوآورانه برای مسائل و چالش‌های موجود بپردازند. در فرآیند دانش ­بنیان، تحقیقات علمی انجام می‌شود و اطلاعات جدید جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌شود. سپس، این اطلاعات به روش‌های نوین تبدیل شده و به منظور حل مسائل و ارتقای علمی و فناورانه استفاده می‌شود.

مزایای دانش ­بنیان شامل افزایش توانایی‌های نوآورانه، بهبود عملکرد سازمانی، افزایش رقابت‌پذیری و ارتقای سطح علمی و فناورانه است. همچنین، دانش ­بنیان می‌تواند به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک کند و در حل مسائل جامعه نقش موثری داشته باشد.

برای دستیابی به دانش ­بنیان، نیاز به تمرکز بر تحقیقات علمی، ارتباط و همکاری با سایر افراد و سازمان‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و ایجاد فضایی برای شکوفایی ایده‌ها و نوآوری وجود دارد. این رویکرد به عنوان یک راه حل موثر برای پاسخ به چالش‌های پیچیده و متنوع در حوزه‌های مختلف شناخته شده است و می‌تواند به توسعه پایدار و پیشرفت جامعه کمک کند.

ارزیابی شرکت‌های دانش ­بنیان می‌تواند بر اساس چندین عامل انجام شود. در زیر چند فاکتور تاثیر گذار برای ارزیابی شرکت‌های دانش ­بنیان آورده شده است:

– نوآوری و تکنولوژی: ارزیابی باید بر اساس نوآوری و تکنولوژی مورد استفاده توسط شرکت صورت گیرد. شرکت‌های دانش ­بنیان باید توانایی خلق و استفاده از فناوری‌های پیشرفته را داشته باشند.

– تجاری‌سازی و بازار پرسش: شرکت‌های دانش ­بنیان باید توانایی تجاری‌سازی نتایج تحقیقات خود را داشته باشند و قابلیت وارد شدن به بازار را داشته باشند. همچنین، باید توانایی راه‌اندازی یک بازار پرسش برای محصولات و خدمات خود را داشته باشند.

– تیم مدیریت: تیم مدیریت شرکت باید توانایی مدیریت یک شرکت دانش ­بنیان را داشته باشد و تجربه کافی در زمینه مدیریت فناوری و نوآوری را داشته باشد.

– سرمایه: شرکت‌های دانش ­بنیان باید توانایی تامین سرمایه لازم برای تحقق اهداف خود را داشته باشند. این شامل سرمایه نقد، سرمایه انسانی و منابع مالی دیگر است.

– رقابت‌پذیری: شرکت‌های دانش ­بنیان باید در مقابل رقبا قابل رقابت باشند و توانایی ارائه مزیت رقابتی در بازار را داشته باشند.

– روابط عمومی و ارتباطات: شرکت‌های دانش ­بنیان باید توانایی برقراری روابط عمومی مؤثر و ارتباطات قوی با صنعت، دولت و سایر سازمان‌ها را داشته باشند.

– موفقیت‌های قبلی: شرکت‌های دانش ­بنیان باید توانایی داشته باشند نتایج قبلی خود را به خوبی نشان دهند و موفقیت‌های قبلی را داشته باشند.

– استراتژی و راهبرد: شرکت‌های دانش ­بنیان باید استراتژی و راهبرد مشخصی برای تحقق اهداف خود داشته باشند و توانایی اجرای این استراتژی را داشته باشند.

ارزیابی شرکت‌های دانش ­بنیان می‌تواند به وسیله ارزیابی این فاکتورها و سایر عوامل مرتبط با هر شرکت صورت گیرد. همچنین، نظرسنجی و مصاحبه با کارکنان و مشتریان نمونه‌ای از روش‌های دیگر برای ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان است.

۱- مواردی که دانش ­بنیانی به آنها تعلق می­گیرند:

– محصول: منظور از محصول، وسیله­ای هست که از یک یا چند قطعه در کنار همدیگر یک کاری را انجام می­دهد، مانند؛ شیر چند راهه سنولوئیدی که در پالایشگاه استفاده می­شود، یا ماده­ای است که در صنعت مشخصی مورد استفاده قرار می­گیرد، مانند؛ روغن­های پایه در صنعت فولاد، در حوزه بهداشت و درمان، دارو به منظور درمان یک بیماری به عنوان یک محصول در نظر گرفته می­شود. در این حالت، باید یک نمونه اولیه از محصول که در مقیاس آزمایشگاهی، ساخته شده و کارکردهای اصلی محصول نهایی را ارائه می­نماید، وجود داشته باشد و نیازی نیست که محصول حتما به تولید نهایی رسیده باشد.

– خدمات: در این حالت با یک محصول مشخص مواجه نیستیم، بلکه با یک فرایند خدمت که برای قشری از جامعه انجام می­گیرد، سروکار داریم به عنوان نمونه، شرکتی که فعالیت ثبت شرکت برای جامعه انجام می­دهد، یک خدمت را ارائه می­کند. مسلما در این حالت باید فاکتورهایی منوط به این که این خدمت برای تعدادی ارائه شده است وجود داشته باشد.

– فرایند تولید: در این حالت با یک فرایند خط تولید مواجه هستیم به عنوان نمونه فرایند خط تولید خودرو که شامل تعداد زیادی ماشین­آلات می­باشد که در کنار یگدیگر در نهایت یک محصول را تولید می­کنند.

– تجهیزات تولید: در این حالت دیگر خط تولید یک محصول مدنظر نمی­باشد، بلکه در فرایند خط تولید شاید دستگاهی وجود دارد که توسط خود شرکت ساخته شده تا عملیات خاصی را انجام دهد و این دستگاه دارای تکنولوژی خاصی می­باشد.

۲- معیارهای ارزیابی کالاها و خدمات دانش­ بنیان

کالاها و خدمات ارائه شده از سوی شرکت متقاضی لازم است از معیارهای مشخصی برخوردار باشد. این معیارها عبارتند از:

۲-۱- مرحله تولید: کالاهای ارائه شده، باید در حال تولید بوده یا حداقل در مقیاس آزمایشگاهی (با قابلیت بررسی فنی) ساخته شده باشند. در مورد خدمت، باید خدمت مورد نظر فاکتور فروش داشته باشد، به عبارتی خدمت مورد نظر به متقاضی (شخص یا شرکت خریدار) ارائه و فروخته شده باشد.

توجه: احراز معیار مرحله تولید برای خدمات مورد ارزیابی، از طریق مستندات مثبت فروش صورت می­پذیرد.

۲-۲- سطح فناوری: محصولات ارائه شده باید در حوزه فناوری­های برتر باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت یا دانش فنی فرآیند تولید محصول از متوسط سطح فناوری­های موجود در کشور بالاتر بوده و دستیابی به آن مستلزم انجام تحقیق و توسعه توسط یك تیم فنی خبره باشد. محصولات دارای سطح فناوری قابل پذیرش، در قالب فهرست کالاها و خدمات دانش­ بنیان توسط دبیرخانه تدوین و منتشر می­شود.

توجه: در صورتی که شرکت، مجری پروژه (مهندسی، پیمانکاری و ساخت “EPC”) باشد، اگر حداقل ۵ درصد از قیمت قرارداد پروژه، در بخش طراحی مفهومی و تفصیلی حائز همه معیارهای بخش (۲) بوده و حداقل ۱۰ درصد از تجهیزات خریداری شده از شرکت­های دانش ­بنیان تامین شده باشد، خدمات شرکت متقاضی تایید می­شود.

۲-۳- تسلط بر دانش فنی: شرکت بر اساس فعالیت­های تحقیق و توسعه بر روی محصول، فرایند، خدمات و یا تجهیزات تولید، طراحی قابل توجهی انجام داده باشد و باید حداقل در یکی از موارد زیر ناظر به دانش طراحی، تسلط داشته باشد:

الف- طراحی زیرسیستم اصلی کالا و خدمت: زیرسیستم اصلی، بخش­هایی از محصول است که علاوه بر دارا بودن شرط سطح فناوری، حداقل ۲۵ درصد از قیمت فروش محصول، ناشی از آن بخش­ها باشد.

ب- طراحی یکپارچه سازی کالا و خدمت (فعالیت­های صرفا مونتاژ، مشمول این بند نیست)

ج- طراحی فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات تولید)

بندهای الف، ب، ج، باید بر اساس یك یا ترکیبی از روش­های زیر، انجام شده باشد:

۱- طراحی داخلی: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر ایده و فعالیت­های تحقیق و توسعه شرکت، انجام شده باشد.

۲- مهندسی معکوس: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر فعالیت­های تحقیق و توسعه روی محصولی که قبلا توسط افراد یا شرکت­های دیگر تولید شده است، انجام شده باشد. بدیهی است مهندسی معکوس با کپی­سازی متفاوت است. در مهندسی معکوس، هدف استخراج دانش­های نهفته در طراحی و چینش اجزا و همچنین مواد و قطعات بکار رفته در محصول اصلی توسط تیم طراحی و مهندسی خبره است.

۳- انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی: شرکت ابتدا دانش فنی را از طریق انتقال فناوری از مجموعه­های بیرون از شرکت (از طریق خرید لیسانس، کلید در دست، خرید تجهیزات، دریافت آموزش از شرکت­های دارنده دانش فنی و…) وارد کرده و در ادامه با انجام تحقیق، طراحی و توسعه، موفق به ایجاد تغییرات اساسی در محصول یا فرآیند (تجهیزات) پیچیده تولید، شده است.

توجه: در صورتی که تسلط بر دانش فنی، توسط افراد اصلی شرکت قبلا در مجموعه دیگری (از جمله دانشگاه­ها، مراکز پژوهشی و سایر شرکت­ها) یا توسط تیم مشاوران فنی فعلی شرکت، انجام شده باشد و شرکت نیز بر دانش فنی و منطق طراحی (دانش چرایی) مسلط باشد، بند ۲-۳ مورد تایید خواهد بود.

توجه: دبیرخانه می­تواند شرط تسلط بر دانش فنی را با توجه به حوزه فناوری از طریق تعدادی از نشانگرهای اثبات کننده دانش فنی از قبیل موارد ذیل احراز کند. سنجش این موارد در ارتباط با محصول مورد ارزیابی صورت می­پذیرد:

– هزینه ­کرد تحقیق و توسعه

– تعداد نیروی انسانی فعال در حوزه تحقیق و توسعه شرکت

– برخورداری از مشتری تخصصی پایدار (تعداد مشتری، مدت و تناوب فروش به هر کدام)

– میزان جذب سرمایه از شرکت­های بزرگ

– میزان سرمایه­گذاری در تیم­های فناور و شرکت­های دانش ­بنیان

– انعقاد قراردادهای همکاری فناورانه با سایر شرکت­ها یا دانشگاه­ها

– داشتن ثبت اختراع بین­المللی تایید شده نهایی (گرنت شده)

– دارا بودن استانداردهای تخصصی و تاییدیه­های عملکرد

۳- انواع شرکت­های دانش بنیان

شرکت­های دانش ­بنیان موضوع این آیین­نامه شامل دسته­های زیر است:

الف- نوپا

ب- نوآور

ج- فناور

۳-۱- نوپا: شرکت­های فعال در حوزه تحقیق، طراحی و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا نکرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان شرکت دانش ­بنیان نوپا تایید می­شوند:

۳-۱-۱- شرکت حداقل یك محصول در مقیاس نمونه آزمایشگاهی مطابق با فهرست کالاها و خدمات دانش ­بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای بخش (۲)، ساخته و ارائه کند.

در حوزه­های اشاره شده در فهرست کالا و خدمات دانش ­بنیان، در مواردی که دستیابی به نمونه اولیه محصول یا خدمت، مستلزم تحقیق و توسعه مستمر در بازه زمانی بیش از یك سال است، در صورتی که شرکت به مدت حداقل ۶ ماه تا زمان ارزیابی دارای حداقل دو شرط از شرایط زیر باشد، موضوع به عنوان یك محصول دانش ­بنیان پذیرفته می­شود. محصول در صورت عدم کسب معیارهای بخش (۲) پس از مدت زمان دو سال، عدم تایید می­شود.

– برنامه تحقیق و توسعه متمرکز داشته و حداقل ۵۰ درصد هزینه شرکت صرف تحقیق در توسعه محصول هدف شده باشد.

– حداقل ۵۰ درصد از نیروی انسانی شرکت به صورت تخصصی در تحقیقات مرتبط با موضوع فعالیت داشته است.

– شرکت موفق به اخذ گرنت­های علمی و فناوری یا قراردادهای رسمی پژوهشی با اسناد مثبته تراکنش مالی واقعی از نهادهای دولتی یا مراکز معتبر در موضوع محصول هدف شده است.

۳-۱-۲- درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد. (درآمد عملیاتی: درآمد ناشی از فروش کالاها یا خدمات شرکت­ها که در ردیف­های “فروش خالص”، “درآمد ناخالص پیمانکاری/ ارائه خدمات” و “سایر درآمدهای عملیاتی” در صورت سود و زیان اظهارنامه مالیاتی شرکت­ها درج می­شود.)

۳-۱-۳- شرکت برنامه رشد خود را ارائه نموده و در فرآیند ارزیابی به تایید دبیرخانه برساند. (برنامه ارائه شده از طرف شرکت که شامل؛ رشد در زمینه­های فروش، صادرات، اشتغال تخصصی، اخذ تاییدیه­ها، استانداردها و مجوزهای لازم برای عرضه گسترده محصول در بازارهای داخلی و خارجی، توسعه سبد محصولات دانش ­بنیان، نرخ رشد میزان تشکیل و جذب سرمایه و میزان همکاری­های فناورانه می باشد.)

توجه: شرکت­های فاقد اظهارنامه مالیاتی صرفا یك سال از زمان اولین تایید فرصت خواهند داشت تا اظهارنامه مالیاتی خود را به دبیرخانه ارائه کنند.

۳-۲- نوآور: شرکت­های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه و نوآورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان شرکت دانش ­بنیان نوآور تایید می­شوند:

– شرکت دارای تولید تجاری حداقل یك کالا/ خدمت دانش ­بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای بخش (۲) باشد.

– درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از ۵۰ میلیارد ریال باشد.

– شرکت باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را به صورت سالانه به تایید دبیرخانه برساند.

– سهم فروش کالاها/ خدمات دانش ­بنیان شرکت از فروش کل شرکت کمتر از ۵۰ درصد باشد.

۳-۳- فناور: شرکت­های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه و نوآورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان شرکت دانش ­بنیان فناور تایید می­شوند:

– شرکت دارای تولید تجاری حداقل یك کالا/ خدمت دانش ­بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای بخش (۲) باشد.

– درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از ۵۰ میلیارد ریال باشد.

– شرکت باید حداقل ۱۰ نفر نیروی بیمه شده تمام وقت داشته باشد.

– شرکت باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را به صورت سالانه به تایید دبیرخانه برساند.

– سهم فروش کالاها/ خدمات دانش ­بنیان شرکت از فروش کل حداقل ۵۰ درصد باشد.

توجه: درآمد حاصل از موارد زیر در فروش کالاها/خدمات دانش ­بنیان، این بخش لحاظ نمی­شوند:

– پروژه “مهندسی، پیمانکاری و ساخت (EPC) که کمتر از ۱۰ درصد از قیمت قرارداد پروژه در بخش طراحی مفهومی و تفصیلی حائز همه معیارهای بخش (۲) باشد.

– خدمات تجاری­سازی، خدمات آزمایشگاهی و همچنین فرآیندهای حائز شرایط بخش (۲) که منجر به تولید محصولات غیر دانش­ بنیان می­شوند.

۴- حمایت­های شرکت­های دانش ­بنیان

– حمایت­های مورد نظر قانون، صرفا برای توسعه و تولید کالاها و خدمات دانش ­بنیان تأیید شده، خواهد بود.

– حمایت مالیاتی از کلیه شرکت­های دانش ­بنیان مطابق مصوبات شورای راهبری فناوری­ها و تولیدات دانش ­بنیان خواهد بود.

– چنانچه شرکت­های دانش­ بنیان، متقاضی استفاده از انواع حمایت­ها برای توسعه محصول جدید خود باشند، محصول جدید آنها در قالب نمونه جدید توسط دبیرخانه بررسی و در صورت دارا بودن شرایط تایید می­شود.

– شرکت­های تایید شده، به منظور استفاده از حمایت­ها و تسهیلات مد نظر قانون، علاوه بر معیارهای بخش (۱) باید معیارهای خاص حمایت و تسهیالت درخواستی را احراز کند.

– صندوق نوآوری و شکوفایی موظف است برنامه حمایت از شرکت­های دانش بنیان شامل میزان و شرایط برخورداری از تسهیلات آن صندوق را متناسب با دسته­بندی ارائه شده در این آیین­نامه تدوین و به کارگروه ارائه کند.

– در صورتی که اهداف مصوب تعیین شده در برنامه رشد شرکت در مورد کالاها/ خدمات دانش ­بنیان تایید شده محقق نشود، دبیرخانه می­تواند آن محصول را از فهرست محصولات دانش بنیان شرکت خارج کند.

– شرکت­های دانش ­بنیان سالانه بر مبنای شاخص­های رشد مصوب دبیرخانه از قبیل سهم فروش دانش ­بنیان، تعداد نیروی انسانی بیمه شده و سایر شاخصهای اعلامی از سوی دبیرخانه، رتبه­بندی شده و متناظر با امتیاز کسب شده، می­توانند از حمایت­های ذیل قانون بهره­مند شوند. در صورت نرسیدن شرکت به اهداف برنامه رشد مصوب خود، حمایت­ها محدود و در صورت لزوم تا زمان تحقق اهداف توافق شده، قطع خواهد شد.

– پروندة شرکت­هایی که در عمل به تعهدات خود دارای سابقه سوء هستند (در زمینه بازپرداخت تسهیلات، سوء استفاده از حمایت­هایی از قبیل مالیات، بیمه و …)، طبق دستورالعمل پیوست زیر بررسی خواهد شد:

۱- شرکت­هایی که سوءسابقه و تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته­اند (در زمینه بازپرداخت تسهیلات، هزینه­کرد حمایت­ها، بهره­گیری از معافیت­های مالیاتی، بیمهای و …)، از شمول بررسی در قالب این آیین­نامه خارج هستند و اعضای کارگروه، مشخصات شرکت­هایی را که در تعامل با آنها از انجام تکالیف قانونی و تعهدات خودداری کرده­اند یا مرتکب تخلف یا سوء استفاده شده­اند، در اختیار کارگروه قرار می­دهند .

۲- صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق اخذ اطلاعات از سایر نهادهای مالی، سابقه مالی شرکت­های دارای سوءسابقه را استخراج و در اختیار دبیرخانه کارگروه قرار می­دهد.

۳- در صورت تشخیص کارگروه، دبیرخانه می­تواند از سایر مراجع ذیربط نیز استعلام­های لازم را دریافت کند .دبیرخانه می­تواند برای این منظور از کارگزار یا کارگزاران معتمد و صاحب صلاحیت استفاده کند.

۴- در صورت اعتراض شرکت­ها، دبیرخانه بررسی کرده و تصمیم گیری نهایی را انجام خواهد داد.

۵- تاییدیه شرکت­های دانش ­بنیان که تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته باشند (تسهیالت مالی و حمایت­ها)، لغو می­شود.

– در صورت هرگونه تخلف شرکت در استفاده از حمایت­های قانون برای مقاصد دیگر، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از این حمایت­ها، مشمول مجازات­های موضوع ماده (۱۱) قانون حمایت نیز خواهد بود.

– حمایت­هایی که به هر دسته از شرکت­ها تعلق می­گیرد، از سوی کارگروه یا سایر مراجع ذی­صالح تعیین می­شود.

۵- ضوابط اجرایی

– پس از ثبت درخواست ارزیابی توسط شرکت­های متقاضی در سامانه، دبیرخانه کارگروه آنها را برای کارگزاران مربوطه ارسال می کند. نتایج بررسی کارگزاران، توسط دبیرخانه ممیزی و تصمیم گیری نهایی می­شود.

– شرکت­های متقاضی موظف به ارائه تعهدنامه دارا بودن نظام­نامه مالی هستند. شرکت­های متقاضی موظف به داشتن گردش مالی شفاف هستند (نظیر دارا بودن دفاتر قانونی معتبر، اسناد مالی درآمد و هزینه معتبر، گردش وجوه نقد صرفا از طریق حساب­های بانکی رسمی شرکت متقاضی، ثبت به موقع و صحیح اسناد مالی و رعایت استانداردهای حسابداری) و الزام است نسبت به ثبت فعالیت­های مالی، عملیاتی و جاری خود اقدام کنند. موارد مدنظر در نظام­نامه مالی شرکت متقاضی به شرح زیر است:

– کلیات اصول مالی (کلیه وقایع عملیات مالی شرکت متقاضی و نحوه تنظیم، ثبت و نگهداری دفاتر، حساب­ها و گزارش­های مالی بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده حسابداری باشد.)

– درآمد و هزینه (درآمدهای تحقق یافته به حساب یا حساب­های بانکی شرکت متقاضی واریز می­شود و برداشت از این حساب با تعیین محل مصرف با امضای مجاز مذکور در اساسنامه خواهد بود.)

– قیمت تمام شده (به منظور دستیابی به هزینه محصولات و خدمات تولید و ارائه شده توسط شرکت متقاضی، هزینه مواد مستقیم مصرفی، دستمزد مستقیم و سربار ساخت، محاسبه و در حساب­ها ثبت می­شود.)

– صورت­های مالی شرکت­های متقاضی، حسب مورد (بر مبنای مصوبه دبیرخانه) باید به تأیید حسابرسان رسمی (موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران) برسد.

– پرونده شرکت­هایی که برخی از معیارهای این آیین­نامه را احراز نمی­کنند، در موارد خاص به پیشنهاد اعضای کارگروه یا دبیرخانه، در کارگروه مورد بررسی قرار می­گیرد.

– در صورت وجود شواهدی مبنی بر عدول شرکت از معیارهای ارزیابی، دبیرخانه می­تواند شرکت تایید شده را بر مبنای معیارهای این آیین­نامه و سایر مصوبات کارگروه، مورد ارزیابی مجدد قرار داده و بعد از مشخص شدن نتیجه ارزیابی، اقدامات لازم را برای تایید یا عدم تایید شرکت به عمل آورد.

– دبیرخانه موظف است سقف ۵۰ میلیارد ریال اعلام شده در آیین­نامه را بر مبنای نرخ تورم سالانه اعلامی بانك مرکزی به صورت سالانه بهروز رسانی و اعلام کند. بر این اساس شرکت­های جدیدالورود یا شرکت­هایی که زمان ارزیابی مجدد آنها بر اساس مفاد این آیین­نامه رسیده است، بر مبنای میزان فروش سالانه اعلامی جدید ارزیابی خواهند شد .

– شرط تسلط بر دانش فنی برای محصولات موجود در فهرست کالاها و خدمات دانش بنیان، با داشتن تیم تحقیق و توسعه یا سهامداران مشابه، صرفا برای یك شرکت قابل تایید است. بنابراین در صورتی که شرکت، محصول مورد ارزیابی را قبلا در شرکت دیگری به تایید دانش ­بنیان رسانده باشد، شرط تسلط بر دانش فنی محصول فوق­الذکر با تیم تحقیق و توسعه یا سهامداران مشابه، قابل تایید نخواهد بود.

– با توجه به اینکه فهرست کالا و خدمات دانش ­بنیان به صورت دوره­ای بهروز رسانی می­شود و یکی از شاخص­های بهروز رسانی، سطح فناوری کل کشور در هر حوزه است، در صورتی که در این بهروز رسانی­ها، کلیه محصولات و خدمات دانش ­بنیان تایید شده یك شرکت، از فهرست خارج شود، آن شرکت به مدت سه سال از زمان آخرین تایید یا یك سال از زمان آخرین بهروز رسانی (هرکدام که بیشتر باشد) فرصت دارد تا کالا/ خدمات جدیدی را که در فهرست کالا و خدمات دانش ­بنیان موجود است، برای ارزیابی ارائه کند. در غیر این صورت آن شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج خواهد شد.

– در صورتی که شرکت­های دانش ­بنیان، درخواست انتقال محصول دانش ­بنیان خود به شرکت دیگری را داشته باشند، باید درخواست خود را از طریق نامه رسمی و امضا شده توسط همة سهامداران شرکت مبداء ارائه کنند. موضوع درخواست توسط دبیرخانه با توجه به وضعیت شرکت مبدا و مقصد بررسی می­شود. دبیرخانه پس از بررسی مستندات ارسالی و علت انتقال محصول، می­تواند با این مسأله موافقت کند. بدیهی است در صورت انجام این کار، محصول مورد نظر از فهرست محصولات مورد تایید برای شرکت مبداء، حذف می­شود و لذا ممکن است منجر به تغییر وضعیت شرکت مبداء از نظر دانش بنیانی (تایید/ عدم تایید) و نوع آن شود.

۶- نحوه تغییر سطح در شرکت دانش ­بنیان

– شرکت­های نوپا لازم است گزارش پیشرفت برنامه رشد خود را به صورت سالانه به دبیرخانه ارائه دهند و پس از گذشت حداکثر ۵ سال از زمان دریافت تاییدیه نوپا، معیارهای شرکت­های “دانش ­بنیان نوآور” یا شرکت­های “دانش­ بنیان فناور” را کسب نمایند. در صورت عدم کسب این معیارها، شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج می­شود. بنا بر تشخیص دبیرخانه، مدت زمان مندرج در این بند، صرفا تا ۵ سال دیگر و به صورت سالانه بر اساس ارزیابی برنامه رشد شرکت قابل تمدید خواهد بود.

– تاییدیه دانش ­بنیان شرکت­های “دانش ­بنیان نوآور” یا شرکت­های “دانش ­بنیان فناور” برای استفاده از مزایای قانون، با توجه به شاخص­های بخش (۲) به صورت دوره­ای و هر سه سال یکبار ارزیابی شده و در صورت عدم احراز شرایط درج شده، آن شرکت از فهرست شرکت­های دانش­ بنیان خارج خواهند شد.

– در صورتی که شرکت “دانش­ب نیان نوآور” شرط (درآمد عملیاتی بیش از ۵۰ میلیارد ریال) را از دست بدهد، به دسته شرکت­های “دانش ­بنیان نوپا” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت­ها تنها دو سال فرصت دارند تا بتوانند مجددا شرایط شرکت­های “دانش ­بنیان نوآور” یا شرکت­های “دانش ­بنیان فن­آور” را کسب کنند. این انتقال تنها یك بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته بالاتر، شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج خواهد شد.

– در صورتی که شرکت “دانش ­بنیان فناور” یکی از دو شرط (درآمد عملیاتی بیش از ۵۰ میلیارد ریال و حداقل ۱۰ نفر نیروی بیمه شده تمام وقت) را از دست بدهد، بنا به تشخیص دبیرخانه و بر اساس دلایل ارائه شده توسط شرکت، آن شرکت می­تواند یك سال دیگر به عنوان شرکت “دانش ­بنیان فناور” فعالیت کند. در صورتی که شرکت پس از گذشت یك سال شرایط شرکت­های فناور را کسب نکند، به دسته شرکت­های “دانش ­بنیان نوپا” یا شرکت­های “دانش بنیان نوآور” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت تنها دو سال فرصت دارد تا بتواند مجددا شرایط شرکت­های “دانش ­بنیان فن­آور” را کسب نماید. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته فناور، شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج خواهد شد.

– در صورتی که شرکت دانش ­بنیان فناور به صورت همزمان دو شرط (درآمد عملیاتی بیش از ۵۰ میلیارد ریال و حداقل ۱۰ نفر نیروی بیمه شده تمام وقت) را از دست بدهد، به دسته شرکت­های “دانش ­بنیان نوپا” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت تنها دو سال فرصت دارد تا بتواند مجددا شرایط شرکت­های “دانش ­بنیان نوآور” یا شرکت­های “دانش ­بنیان فن­آور” را کسب نماید. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته بالاتر، شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج خواهد شد.

–  ارتقای دسته شرکت­های دانش ­بنیان از نوپا به نوآور، نوپا به فناور، و نوآور به فناور در صورت احراز شرایط مندرج در بخش (۳) قابل انجام است.

– در صورتی که بر اساس اعلام مراجع ذیصالح قانونی، شرکتی انحلال یابد، آن شرکت از فهرست شرکت­های دانش ­بنیان خارج خواهد شد.

۷- تعهدنامه شرکت­های دانش ­بنیان

به استحضار می‌رساند شرکت/ موسسه متقاضی در صورتی‌که بعد از طی مراحل ارزیابی، به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان تایید شود، لازم است مقررات و تعهدنامه ذیل را رعایت نماید:

الف- تعهدات مالی و حسابداری

– شرکت/ موسسه موظف است گردش مالی شفاف (نظیر دارا بودن دفاتر قانونی معتبر، اسناد مالی درآمد و هزینه معتبر، گردش وجوه نقد صرفاً از طریق حساب‌های بانکی رسمی شرکت/ موسسه، ثبت به ‌موقع و صحیح اسناد مالی و رعایت استانداردهای حسابداری) داشته باشد و طبق نظام‌نامه مالی مشخص نسبت به ثبت فعالیت­های مالی، عملیاتی و جاری خود اقدام نماید. اهم موارد مدنظر در نظام‌نامه مالی شرکت/ موسسه به شرح زیر است:

۱- کلیات اصول مالی (کلیه وقایع عملیات مالی شرکت/ موسسه و نحوه تنظیم، ثبت و نگهداری دفاتر و حساب­ها و گزارش‌های مالی بر اساس اصول و موازین پذیرفته ‌شده حسابداری باشد.)

۲- اعضاء و شرح وظایف واحد مالی (اعضاء واحد مالی شرکت شامل مدیر مالی، رییس حسابداری، کارشناس حسابداری و تحصیلدار است)

۳- درآمد و هزینه‌ها (درآمدهای تحقق ‌یافته به حساب یا حساب‌های بانکی شرکت/ موسسه واریز می‌گردد و برداشت از این حساب با تعیین محل مصرف با امضاء مجاز مذکور در اساسنامه خواهد بود)

۴- اموال (شرکت/ موسسه به ‌منظور محاسبه هزینه استهلاک دارائی­های ثابت طبق قانون مالیات‌های مستقیم عمل می‌نماید)

۵- قیمت تمام‌شده (به‌ منظور دستیابی به هزینه محصولات و خدمات تولید و ارایه شده شرکت/ موسسه، هزینه مواد مستقیم مصرفی، دستمزد مستقیم و سربار ساخت محاسبه و در حساب‌ها ثبت می­گردد)

۶- سایر (شرکت/ موسسه مکلف است فرم اظهارنامه مالیات و مالیات بر ارزش ‌افزوده و همچنین گزارش خرید و فروش فصلی را طبق قوانین مربوطه تهیه و در موعد مقرر ارسال نماید)

ب- تعهدات مربوط به معافیت مالیاتی (در صورت برخورداری از معافیت مالیاتی)

– در صورت استفاده شرکت/ موسسه از مزایای معافیت مالیاتی ذیل قانون، شرکت/ موسسه موظف است به ‌منظور بهره‌برداری از کل مبلغ معافیت مالیاتی برای توسعه فعالیت‌های دانش بنیان خود، گزارشی از اقدامات خود (عملکرد و مالی) در یک یا چند مورد از زمینه‌های زیر (مرتبط با کالا و خدمت تایید شده شرکت/ موسسه)، را حسب مورد در اختیار دبیرخانه کارگروه قرار داده و اسناد مالی آن را برای رسیدگی در محل شرکت/ موسسه، در دسترس قرار دهد:

۱- تولید محصول جدید مبتنی بر تحقیق و توسعه

۲- ارتقای کیفی محصولات دانش‌بنیان فعلی یا بهبود فرآیند تولید آن‌ها (بهبود ویژگی‌های کیفی، اخذ و پیاده‌سازی استانداردهای کیفی محصول و…)

۳- خرید تجهیزات آزمایشگاهی و تجهیزات بخش تحقیق و توسعه

۴- توسعه بازارهای صادراتی محصولات دانش‌بنیان

۵- ایجاد شرکت/موسسه زایشی (برای تولید محصولات دانش‌بنیان با ماهیت حقوقی جدید)

۶- همکاری‌های استراتژیک تحقیقاتی با شرکت/موسسه‌های داخلی و خارجی برای توسعه محصول فعلی و یا تولید محصول جدید

۷- سرمایه‌گذاری در شرکت/موسسه‌های نوپا به‌صورت خرید سهام یا مشارکت مدنی در انجام طرح‌های دانش‌بنیان.

ج- سایر موارد

– شرکت/ موسسه به هیچ نحو، حق استفاده از عنوان «دانش‌بنیان» در عرضه محصولات و ارائه خدمات خود در قالب سربرگ شرکت/ موسسه، نام‌گذاری محصول، برچسب و…، و در هرگونه تبلیغات (از طریق بروشور، کاتالوگ، سامانه اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی، جراید، مجلات و روزنامه‌ها، صداوسیما و سایر رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری) و همچنین ادعای ارتباط با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و واحدهای تابعه و استفاده از لوگوی معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و «کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان» و یا ادعای داشتن مجوز از آن‌ها را نداشته و ندارد.

– دبیرخانه کارگروه به ‌منظور نظارت بر روند اخذ معافیت‌ها و تسهیلات، در صورت لزوم کارگزاران ارزیاب خود را برای بازدیدهای تصادفی از محل فعالیت شرکت/ موسسه و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با شرکت/موسسه، اعزام می‌نماید. لذا شرکت/ موسسه موظف است با کارگزاران ارزیابی، همکاری کافی نماید.

– شرکت/ موسسه موظف است اطلاعات و اسناد موردنیاز (اظهارنامه مالیاتی، اسناد مالی و …) را حسب مورد در اختیار «کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان» و کارگزاران ارزیابی مربوط قرار دهد و مدارک موردنیاز در فرآیند اعطای هر حمایت و تسهیلات (از جمله تکمیل اطلاعات درخواست معافیت مالیاتی، ارائه اظهارنامه مالیاتی، قرارداد و گزارش حسابرسی و…) را طبق روال و زمان‌های مشخص‌شده توسط دبیرخانه کارگروه ارسال نماید.

– چنانچه شرکت/ موسسه بر اساس گزارش دستگاه‌های ذی‌ربط یا نظارت‌های دوره‌ای، با کتمان اطلاعات یا ارائه اطلاعات ناصحیح، از حمایت‌های مربوط برخوردار شده باشند، یا حمایت‌ها و تسهیلات اعطا شده را برای مقاصد دیگری مصرف نموده باشد، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از حمایت‌های قانون، با ارجاع به مراجع قانونی ذیصلاح، علاوه بر پرداخت اصل حمایت‌های دریافت شده، مشمول جریمه نقدی برابر میزان معافیت اعطاشده خواهد بود که جریمه مذکور با توجه به بند ج ماده (۱۱) قانون بدون رعایت مرور زمان قابل مطالبه بوده و قابل بخشودگی نیست

– در موارد زیر، کارگروه مجاز است، نسبت به لغو تأیید یا تغییر نوع تایید شرکت/ موسسه و یا تجدیدنظر در نحوه ارائه حمایت­ها و پیگیری از مراجع قانونی ذی‌ربط، اقدام نماید:

۱- در صورت اثبات موارد خلاف واقع در رابطه با اسناد و مدارک ارائه‌ شده توسط شرکت/ موسسه، که مبنای تأیید شرکت/ موسسه توسط کارگروه در زمان ارزیابی اولیه بوده است.

۲- در صورت تخلف از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به تهیه صورت‌های مالی و اظهارنامه مالیاتی.

۳- در صورت از دست دادن معیارهای شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان مصوب کارگروه.

۴- در صورت عدم همکاری در ارسال مدارک مورد نیاز در فرآیند ارزیابی شرکت و در فرآیند اعطای معافیت مالیاتی و یا سایر موارد و حمایت‌های قانون در موعدهای مقرر (از جمله ارائه اظهارنامه، قرارداد و گزارش حسابرسی و غیره).

۵- در صورت عدم رعایت موارد مندرج در این تعهدنامه.