n
”————————————-
n
nدر سند چشم‌انداز توسعه كشور نيز به‌صراحت ذكر شده است كه تا پايان سال ۱۴۰۴، كشور ايران بايد حرف اول و آخر علم و فناوري را در منطقه بزند؛ هدف والايي كه اگر در جريان اختصاص بودجه به شركت‌هاي دانش‌بنيان و حمايت از مخترعان تحقق نيابد، رسيدن به اهداف سند تا ۱۴ سال ديگر، اغراقي بيش نخواهد بود.
n
nشايد به همين منظور، هر سال شاهديم جشنواره‌هاي خوارزمي ، جوان خوارزمي، فارابي، شيخ‌بهايي و… به‌منظور نمايش دستاوردهاي خلاقانه اهالي علوم در كشور برگزار مي‌شود؛ اما بايد ارگان و نهادي وجود داشته باشد كه از اين طرح‌هاي مبتكرانه حمايت كند، زيرا به گفته كارشناسان، اگر اختراعي به مرحله توليد و تجاري شدن نرسد، بود و نبودش فرقي به حال توسعه و آباداني نمي‌كند.
n
nطرح صندوق نوآوري و شكوفايي به كجا رسيد؟
n
nبراساس گفته‌هاي مسوولان معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري، امسال ۳۰ هزار ميليارد ريال از منابع صندوق ارزي كشور براي تاسيس صندوق نوآوري و شكوفايي درنظر گرفته شده كه اين صندوق قرار است از شركت‌هاي دانش‌بنيان و طرح‌هاي علمي نوآورانه براي بهبود وضعيت اقتصادي حمايت كند.
n
nمطابق قانون، شركت دانش‌بنيان، شركت يا موسسه خصوصي يا تعاوني است كه به‌منظور هم‌افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاري‌سازي نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوري‌هاي برتر و با ارزش افزوده فراوان بويژه در توليد نرم‌افزارهاي مربوط تشكيل مي‌شود.
n
nمحمد مهدي‌نژادنوري، معاون پژوهش و فناوري وزير علوم نيز درباره تاثير صندوق نوآوري و شكوفايي در رشد فضاي علمي و اقتصادي كشور به «جام‌جم» مي‌گويد: «براي حمايت از كسب و كار دانش‌بنيان در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي و حمايت از پارك‌هاي علم و فناوري كشور، قانون حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان و تجاري‌سازي نوآوري و اختراعات تهيه شده و سير مراحل قانوني‌اش نيز توسط دولت و مجلس طي شده است.»
n
nمهدي‌نژاد به تاثير اين صندوق در حمايت از مخترعان و رشد دادن به توليدات علمي كشور اشاره كرده و مي‌افزايد: «سرمايه اين صندوق سه هزار ميليارد تومان پيش‌بيني شده كه اين سرمايه به‌صورت سالانه در اختيار صندوق قرار مي‌گيرد؛ آن دسته از اكتشافات و اختراعات و فعاليت‌هاي دانش‌بنيان محققان كشور كه در پارك‌هاي علم و فناوري و مراكز رشد شكل مي‌گيرد، مي‌توانند از مزاياي اين صندوق استفاده كنند.»
n
nوي با بيان اين كه هم‌اكنون حلقه واسط جريان ايده تا بازار در كشور ما، پارك‌هاي علم و فناوري و مراكز رشد است، درخصوص لزوم تجاري‌سازي اختراعات نيز تاكيد مي‌كند: «براساس مفاد برنامه پنجم توسعه، حتي اعضاي هيات علمي دانشگاه با موافقت هيات امناي دانشگاه‌ها مي‌توانند شركت‌هاي دانش‌بنيان صددرصد خصوصي تاسيس كنند و اين يعني كمك قانوني براي بحث تجاري‌سازي اختراعات در كشور.»
n
nوي اضافه مي‌كند: شما ببينيد در حال حاضر بستر تجاري‌سازي نوآوري‌ها با وجود پارك‌هاي علم و فناوري و مراكز رشد در كشور مهيا شده است؛ ما در حال حاضر در ۲۵ استان كشور، ۳۰ پارك علم و فناوري فعال و حدود ۱۳۰ مركز رشد واحدهاي فناور داريم.
n
nهمچنين هم‌اكنون حدود ۲۷۰۰ شركت دانش‌بنيان متشكل از فارغ‌التحصيلان دانشگاهي و عمدتا اعضاي هيات علمي فعال است و حدود ۱۹ هزار فناور نيز در اين شركت‌هاي دانش‌بنيان فعاليت مي‌كنند اما براساس برنامه پنجم توسعه بايد اين شركت‌هاي دانش‌بنيان حداقل به ۱۰ هزار شركت افزايش يابد.
n
nصندوقي كه بودجه دارد، اما وجود ندارد
n
nامسال هم چون سال گذشته، اعتبار صندوق نوآوري و شكوفايي در رديف بودجه كشور پيش‌بيني شده است و سه هزار ميليارد تومان براي آن اختصاص داده‌اند اما تاسيس خود صندوق در پيچ و خم‌هاي اداري گرفتار است.
n
nمعاون پژوهش و فناوري وزير علوم نيز در اين باره با بيان اين كه اجراي قانون حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان، در بوروكراسي كارهاي اجرايي مانده است، تصريح مي‌كند: «قانون حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان، آذر سال ۱۳۸۹ به تصويب مجلس رسيده و رييس‌جمهور نيز آن را ابلاغ كرده است. در قانون پيش‌بيني شده بود كه دبيرخانه شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري، اساسنامه و آيين‌نامه صندوق نوآوري و شكوفايي را حداكثر تا شش ماه تهيه كند و به تصويب هيات وزيران برسد كه اين كار در كمتر از سه ماه انجام شد و حتي در قالب بودجه سال ۹۰ نيز ۵ هزار ميليارد تومان براي اعتبار صندوق پيش‌بيني شد، اما اساسنامه صندوق در اين سال به تصويب نرسيد كه اميدواريم امسال ديگر اين قانون اجرا شود.»
n
nبه بيان ديگر، در حالي كه كسب و كار دانش بنيان به‌طور مستقيم بر آينده اقتصادي كشور تاثير مي‌گذارد، اما به گفته معاون وزير علوم، هنوز پس از قريب به دو سال، قانون حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان به مرحله اجرا نرسيده است.
n
nدر حال حاضر وضعيت به‌گونه‌اي است كه ما براي حمايت از مخترعان و تجاري‌سازي اختراعات در كشور، قانون حمايتي داريم، حتي رديف اعتبار پيش‌بيني شده هم داريم، اما هنوز عامل اجرايي اين حمايت‌هاي قانوني يعني صندوق نوآوري، وجود خارجي ندارد!
n
‘